Folyamatos jelen idő
A beszéd pillanatában történő, vagy a jelenre időszakosan jellemző cselekvést írjuk le vele. (A hétköznapi beszédben bármilyen jelen idejű cselekvéshez használhatjuk a folyamatost jelen időt.)
Ennél az ideidőnél az ún. egyes típusú személyragot fogjuk használni.
1. Kijelentő állító
Képlete:
igető + iyor + személyrag
| Kijelentő állító |
| E/1 | -iyor | um |
| E/2 | sun |
| E/3 | - |
| T/1 | uz |
| T/2, ön(ök) | sunuz |
| T/3 | lar |
| gelmek | jönni |
| geliyorum | jövök |
| geliyorsun | jössz |
| geliyor | jön |
| geliyoruz | jövünk |
| geliyorsunuz | jöttök |
| geliyorlar | jönnek |
| almak | venni |
| alıyorum | veszek |
| alıyorsun | veszel |
| alıyor | vesz |
| alıyoruz | veszünk |
| alıyorsunuz | vesztek |
| alıyorlar | vesznek |
| koşmak | futni |
| koşuyorum | futok |
| koşuyorsun | futsz |
| koşuyor | fut |
| koşuyoruz | futunk |
| koşuyorsunuz | futtok |
| koşuyorlar | futnak |
| gülmek | nevetni |
| gülüyorum | nevetek |
| gülüyorsun | nevetsz |
| gülüyor | nevet |
| gülüyoruz | nevetünk |
| gülüyorsunuz | nevettek |
| gülüyorlar | nevetnek |
- Az igetövet úgy kapjuk meg, hogy a főnévi igenévről levágjuk a mak/mek végződést. Pl.: gelmek🠢gel)
-
Az "iyor"-ra is vonatkozik a magánhangzó harmónia. Alakjai: iyor, ıyor, uyor, üyor
-
Ügyeljünk a mássalhangzó harmóniára!
Például:
git + iyor = gidiyor
et + iyor = ediyor
(Rengeteg ige kivétel, ezeket sok olvasással, gyakorlással lehet megtanulni.)
-
Ha egy igető magánhangzóra végződik, akkor ennél az igeidőnél kivételesen nem "y" hangot teszünk az igető és az "iyor" közé, mint más esetben (a magánhangzó torlódást elkerülendő), hanem az igető utolsó magángangzóját elhagyjuk, és úgy jön hozzá az "iyor", amely "i" betűje az utolsó megmaradt magánhangzóhoz igazodik.
Például:
bekle + iyor = bekl + iyor = bekliyor
öde + iyor = öd + iyor = ödüyor
horla + iyor = horl + iyor = horluyor
2. Kijelentő tagadó
Képlete:
igető + me + iyor + személyrag
(Az igéket ma/me toldalékkal tagadjuk. Az 1. pont végén olvasható, hogy ha az "iyor" magángangzót követ, akkor azt a magánhangzót elhagyjuk. Ugyanebből az okból az igeidőknél használt ma/me tagadásból csak egy "m" hang marad.)
| Kijelentő tagadó |
| E/1 | -miyor | um |
| E/2 | sun |
| E/3 | - |
| T/1 | uz |
| T/2, ön(ök) | sunuz |
| T/3 | lar |
| gelmemek | nem jönni |
| gelmiyorum | nem jövök |
| gelmiyorsun | nem jössz |
| gelmiyor | nem jön |
| gelmiyoruz | nem jövünk |
| gelmiyorsunuz | nem jöttök |
| gelmiyorlar | nem jönnek |
| almamak | nem venni |
| almıyorum | nem veszek |
| almıyorsun | nem veszel |
| almıyor | nem vesz |
| almıyoruz | nem veszünk |
| almıyorsunuz | nem vesztek |
| almıyorlar | nem vesznek |
| koşmamak | nem futni |
| koşmuyorum | nem futok |
| koşmuyorsun | nem futsz |
| koşmuyor | nem fut |
| koşmuyoruz | nem futunk |
| koşmuyorsunuz | nem futtok |
| koşmuyorlar | nem futnak |
| gülmemek | nem nevetni |
| gülmüyorum | nem nevetek |
| gülmüyorsun | nem nevetsz |
| gülmüyor | nem nevet |
| gülmüyoruz | nem nevetünk |
| gülmüyorsunuz | nem nevettek |
| gülmüyorlar | nem nevetnek |
3. Kérdő állító
Képlete:
igető + iyor mu + személyrag
| Kérdő állító |
| E/1 | -iyor | muyum |
| E/2 | musun |
| E/3 | mu |
| T/1 | muyuz |
| T/2, ön(ök) | musunuz |
| T/3 | -lar mı |
| gelmek | jönni |
| geliyor muyum? | jövök? |
| geliyor musun? | jössz? |
| geliyor mu? | jön? |
| geliyor muyuz? | jövünk? |
| geliyor musunuz? | jöttök? |
| geliyorlar mı? | jönnek? |
| almak | venni |
| alıyor muyum? | veszek? |
| alıyor musun? | veszel? |
| alıyor mu? | vesz? |
| alıyor muyuz? | veszünk? |
| alıyor musunuz? | vesztek? |
| alıyorlar mı? | vesznek? |
| koşmak | futni |
| koşuyor muyum? | futok? |
| koşuyor musun? | futsz? |
| koşuyor mu? | fut? |
| koşuyor muyuz? | futunk? |
| koşuyor musunuz? | futtok? |
| koşuyorlar mı? | futnak? |
| gülmek | nevetni |
| gülüyor muyum? | nevetek? |
| gülüyor musun? | nevetsz? |
| gülüyor mu? | nevet? |
| gülüyor muyuz? | nevetünk? |
| gülüyor musunuz? | nevettek? |
| gülüyorlar mı? | nevetnek? |
E/1 és T/1 személyben a magánhangzó torlódás elkerülése végett a kérdőszó és a személyrag közé "y" hang kerül:
mu+y+um = muyum
mu+y+uz = muyuz
4. Kérdő tagadó
Képlete:
igető + m + iyor mu + személyrag
| Kérdő tagadó |
| E/1 | -miyor | muyum |
| E/2 | musun |
| E/3 | mu |
| T/1 | muyuz |
| T/2, ön(ök) | musunuz |
| T/3 | -lar mı |
| gelmemek | nem jönni |
| gelmiyor muyum? | nem jövök? |
| gelmiyor musun? | nem jössz? |
| gelmiyor mu? | nem jön? |
| gelmiyor muyuz? | nem jövünk? |
| gelmiyor musunuz? | nem jöttök? |
| gelmiyorlar mı? | nem jönnek? |
| almamak | nem venni |
| almıyor muyum? | nem veszek? |
| almıyor musun? | nem veszel? |
| almıyor mu? | nem vesz? |
| almıyor muyuz? | nem veszünk? |
| almıyor musunuz? | nem vesztek? |
| almıyorlar mı? | nem vesznek? |
| koşmamak | nem futni |
| koşmuyor muyum? | nem futok? |
| koşmuyor musun? | nem futsz? |
| koşmuyor mu? | nem fut? |
| koşmuyo muyuz? | nem futunk? |
| koşmuyor musunuz? | nem futtok? |
| koşmuyorlar mı? | nem futnak? |
| gülmemek | nem nevetni |
| gülmüyor muyum? | nem nevetek? |
| gülmüyor musun? | nem nevetsz? |
| gülmüyor mu? | nem nevet? |
| gülmüyor muyuz? | nem nevetünk? |
| gülmüyor musunuz? | nem nevettek? |
| gülmüyorlar mı? | nem nevetnek? |
